سلامت نیوز:این روزها حتما توصیه مصرف کمتر آب توسط مردم به گوش‌تان خورده است. بد نیست بدانید حتی در صورت مصرف پایین تمام مردم ایران باز هم فرقی به حال بخش آب در ایران نمی‌کند. چرا‌که بیشترین مصرف آب در ایران در حوزه کشاورزی است که بخش زیادی از آن هم هدر می‌رود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،هدر‌رفت آب مسأله امروز و دیروز نیست اما انگار مسوولان نمی‌خواهند برای آن کاری انجام دهند یا حداقل شیوه کشاورزی ما را مدرن کنند.پایان آب‌های زیرزمینی مهم‌ترین مسأله این روزهای بخش آب در ایران است. چرا‌که با اتمام آب‌های زیرزمینی یقیناً با مشکلات عجیب و غریبی روبه‌رو خواهیم شد . شاید جالب باشد بدانید که میزان برداشت آب‌های زیرزمینی در کشورهای اروپایی ۸درصد و در ایران 70درصد است و این عامل در فرونشست زمین کشورمان بسیار مؤثر است.
در این رابطه به سراغ مدیر کل دفتر حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران رفتیم. آقای عبدالله فاضلی درباره اهمیت ذخایر زیرزمینی آب به «صبح‌نو» می‌گوید: «35درصد از آب شرب از منابع آب طبیعی و 65درصد از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود. حیات عموم جامعه مردم ایران عمدتاً به آب زیرزمینی وابسته است. از طرفی بخش کشاورزی هم در کشور 57درصد وابسته به آب زیرزمینی است که در تولید غذا و امنیت غذایی نقش کلیدی ایفا می‌کند. بنابراین اهمیت آب زیرزمینی برای ما که کشور خشک و کم‌آبی هستیم و در حال استفاده از این ذخایر ، بسیار زیاد است.»
فاضلی با بیان اینکه هرچند درصد استفاده از آب لوله‌کشی توسط مردم بسیار پایین است اما باز هم رسانه‌ها تاکید دارند که مردم در مصرف آب صرفه‌جویی کنند، می‌گوید: «به این دلیل می‌گویند مردم در مصرف آب صرفه‌جویی کنند که هزینه‌های تأمین آب شرب بسیار زیاد است. درست است که ما تنها 8میلیارد مکعب آب شرب استفاده می‌کنیم ولی به‌دلیل هزینه‌های تأمین آب‌شرب در تأمین و تصفیه که به عهده دولت است و بار سنگینی دارد، تاکید می‌کنند آب کمتر مصرف شود که نیاز نباشد تاسیسات تأمین و تاسیسات تصفیه سنگینی احداث کنیم تا آب بیشتری تأمین شود.»
به گفته مدیر کل دفتر حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران؛ «بزرگ‌ترین مشتری بخش آب کشاورزی است. ما می‌گوییم 90درصد بعضی از کارشناسان می‌گویند 94درصد آب کشور به کشاورزی اختصاص دارد. به هر حال اگر 90درصد را هم ملاک قرار دهیم بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب بخش کشاورزی است و این اتفاق اگر به شکل نظام‌مند و سیستماتیک اتفاق نیفتد ضربه بزرگی به سیستم آبی کشور می‌زند.»
او ادعا دارد که ما در کشور بیش از 100درصد از آب تجدیدپذیر استفاده و بهره‌برداری می‌کنیم. همچنین در ادامه می‌گوید: «متاسفانه این میزان بسیار بیشتر از میزان عرف و استاندارد جهانی است و این موضوع باعث شده است دشت‌ها با خطر جدی مواجه شوند و چون سطح آب پایین رفته، کسری مخزنی حدود 6میلیارد متر مکعب بر سفره‌های آب زیرزمینی تحمیل کرده‌ایم.
در نتیجه منابع آب زیرزمینی ما سال‌به‌سال کمتر می‌شود و اگر سفره‌ها دچار فرونشست شوند.باران و برفی هم که می‌بارد هم در زمین نفوذ نخواهد کرد و باعث ضرر و زیان‌های هنگفتی به کشور می‌شود.»به گفته فاضلی، ایرادهای زیادی به بخش کشاورزی وارد است که یکی از آن‌ها الگوی کشت است؛ «در 20سال گذشته کشت محصولات تابستانه که تلفات تبخیر زیاد و مصرف آب بالایی دارند در کشور توسعه پیدا کرده از جمله ذرت علوفه‌ای و صیفی‌جات در حالی که ما در محصولات استراتژیک مثل گندم و سایر محصولاتی که برای کشور مهم هستند رشد مطلوبی نداشتیم ولی در محصولاتی که مصرف آب زیادی دارند رشد اتفاق افتاده و باعث فشار به منابع آب زیرزمینی کشور شده است.»
او در پایان می‌گوید: «اصلاح الگوی کشت، روش کشت گلخانه‌ای جایگزین کشت سنتی و مکانیزه کردن کشاورزی می‌تواند به اصلاح آبیاری در کشاورزی کمک کند.»
هدر رفت آب، دغدغه کمیسیون کشاورزی
در دوره‌های قبلی مجلس گاه‌و بی‌گاه از مسأله کشاورزی در ایران و مشکلاتش حرف‌هایی زده می‌شد اما کار به جایی نرسید و مشکلات این حوزه به قوت خود باقی ماند. باید دید در مجلس یازدهم به این موضوع چقدر رسیدگی می‌شود و آیا مسأله هدر رفت آب در بخش کشاورزی به مسأله اعضای کمیسیون تبدیل می‌شود یا نه.
آقای رحمت‌الله نوروزی، نماینده مردم علی‌آباد کتول در مجلس شورای اسلامی در رابطه با ضعف مدیریت در کشاورزی به «صبح‌نو» می‌گوید: «ما در بخش کشاورزی وضعیت خوبی نداریم و بیش از 90درصد مصرف آب کشور در این بخش است، اگر با استفاده از کشاورزی صنعتی، اصلاح الگوی کشت و ترویج الگوهای کم مصرف حتی فقط 10درصد در این بخش صرفه‌جویی شود، تمام کمبودهای آب کشور در سال‌های آینده جبران خواهد شد.»
این نماینده مجلس ادامه می‌دهد: «مجلس باید با توجه به شرایط سخت تحریم‌ها و اینکه محصولات کشاورزی محصولاتی استراتژیک هستند بخش کشاورزی را تقویت کند اما یک کشاورزی اصولی و سیستماتیک، ما باید از حفر چاه‌های غیرمجاز جلوگیری و سدها را مدیریت کنیم.»
نوروزی با بیان اینکه مشکل کم آبی طی بیش از سه دهه در کشور اتفاق افتاده و بهره‌برداری‌های بی‌رویه هم خشکسالی‌ها را تشدید کرده است، می‌گوید: «دنیا در بخش کشاورزی مکانیزه شده است ولی اکثر کشاورزان ما سنتی هستند و این کلی هدر رفت در بخش آب کشور دارد.» او تاکید می‌کند: «حتماً مجلس یازدهم به این موضوع خواهد پرداخت و با شناختی که من از اعضای کمیسیون دارم کشاورزی و هدر رفت آب برایشان دغدغه مهمی است.»
فریاد به جایی نمی‌رسد
در حالی که 90درصد بخش آب در کشور در بخش کشاورزی استفاده می‌شود و 56درصد آب مصرفی بخش کشاورزی هدر می‌رود مردم سیستان‌و‌بلوچستان با مشکل آب شرب دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. آقای معین‌الدین سعیدی، نماینده مردم چابهار و کنارک در مجلس شورای اسلامی می‌گوید:
«5شهرستان استان سیستان‌و‌بلوچستان از جمله چابهار، نیک شهر، کنارک، قصر قند و دشتیاری با بحران شدید آب مواجه هستند.» به گفته این نماینده مجلس، شاخص دسترسی به آب شرب در جنوب استان سیستان‌و‌بلوچستان ۱۹درصد است و ۸۱درصد مردم به صورت سقایی و با سهمیه رقت‌باری آبیاری می‌شوند.» او نسبت به این وضعیت هشدار داده و افزود:
«این شرایط ممکن است به مهاجرت‌های گسترده از منطقه و وقوع بحران امنیتی در کشور بینجامد.» اما غیر از سیستان‌و‌بلوچستان و برخی استان‌های دیگر معضل کمبود و حتی نبود آب مناسب برای هموطنان در مناطقی چون غیزانیه نیز خبرساز شده است که نیازمند همت جدی و اقدام عملی مسوولان است.
نظر شما